5 توصیه به وزیر گردشگری - حمایت از تولید ملی

به گزارش حمایت از تولید ملی، اهل فن و صاحب نظران دانشگاهی در حوزه های میراث فرهنگی و گردشگری در یک میزگرد با موضوع آینده صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری در جریان تبدیل سازمان به وزارتخانه اعلام کردند: متولی این بخش سه گانه در دولت با قرار دریافت در قالب جدید، پنج دستورکار جدید را باید مبنای سیاست گذاری قرار دهد.

دنیای اقتصاد: در این میزگرد ضمن تشریح دو دیدگاه موجود درباره چگونگی اولویت بخشی سیاست گذار به حوزه های سه گانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین آسیب شناسی چندساله اقدامات و سیاست های دولت در این بخش تاکید شد: برنامه ریزی دولت در این مقطع برای دستیابی به رشد مالی از راستا جذب گردشگر نیازمند مجموعه اقداماتی است که مهم ترین آنها شامل تعامل بین المللی وزارت گردشگری برای بازاریابی و تبلیغات مناسب در کشورها از ظرفیت های گردشگری ایران، خاتمه دادن به قطع رابطه سه حوزه کاری وزارتخانه در استان ها، تعامل موثر و هدفمند وزارتخانه جدید با فعالان بازار گردشگری و صنایع دستی، استقرار نگاه تخصصی در بخش به جای تداوم نگاه تجربی و سنتی و در عین حال الگوگیری از تجربه کشورهای پیروز در حوزه گردشگری می گردد. به گزارش دنیای اقتصاد، گردشگری در حوزه سازمان های دولتی ایران دارای تغییرات بسیاری است.

در طول هفت دهه ادارات مختلفی تشکیل شده و راستاهای گوناگونی تا ارتقا به سازمان و سپس وزارتخانه طی نموده است. سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از سال 1382 تا 1398 به ریاست معاون جمهور فعال بود و در 14 مرداد 1398 شورای نگهبان با طرح مصوب مجلس مبنی بر تغییر سازمان به وزارتخانه موافقت کرد. دولت در ابتدا با این طرح مخالف بود اما موافقان این طرح، افزایش نظارت بر این بخش با وزارت شدن، ثبات مدیریتی و ارتقای صندلی صنعت گردشگری را هدف این تغییر می دانستند. با توجه به اوضاع مالی ایران و کاهش درآمدهای نفتی ایران بعد از تحریم های آمریکا، گردشگری یک قطب در ایجاد کسب درآمد و ارزآوری و رشد و توسعه مالی به شمار می آید. اکنون با توجه به ناکارآمدی در این حوزه و تبدیل آن به وزارتخانه این سوالات مطرح می گردد که آیا تبدیل شدن سازمان به وزارتخانه در این برهه زمانی تغییری ایجاد خواهد نمود و این اتفاق موجب کارآتر شدن صنعت گردشگری و توسعه زیرساخت ها خواهد شد؟ گالری نظرگاه هفته گذشته، نشستی به موجب کارآیی وزارتخانه و معیارهای انتخاب وزیر جدید با حضور ناصر مشهدی زاده فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری، منوچهر جهانیان رئیس دانشکده گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ و سعید شفیعا مدیر نشست برگزار کرد.

شفیعا، مدیر نشست در ابتدا سوالاتی به این توضیح عنوان نمود: چرا کوشش برای وزارتخانه شدن سازمان در این دوره رخ داد؟ چه مباحثی از این تغییر شکل می گیرد؟ آیا این اتفاق گردشگری را کارآتر می نماید؟ چه الزاماتی موجب شد که این سازمان به وزارتخانه تبدیل گردد؟ و چه پیش نیازهایی برای آن لحاظ می گردد؟ جهانیان، عضو هیات مدیره انجمن گردشگری ایران بعد از توضیحی کوتاه از تاریخ شکل گیری سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای کارآتر شدن وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پنج راه حل راهبردی را عنوان نمود. او در ابتدا با اشاره به تجربیات پیروز کشورهای مختلف به ویژه ترکیه و مالزی در امر گردشگری و الگو دریافت از آنها گفت: این کشورها در گردشگری و میراث فرهنگی به میزان قابل توجه و در صنایع دستی کمتر پیروز بوده اند. این امر منجر به افزایش درآمد ارزی و رشد مالی و اشتغال شده و در واقع باعث به کارگیری توانمندی و جذابیت های حوزه گردشگری و فرهنگ آن کشورها شده است. سپس تشکیل کمیسیون تخصصی در هر سه بخش میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را عنوان نمود و اضافه نمود: در وزارتخانه برخلاف سنوات گذشته نباید فقط به یک بخش توجه کرد و بخش های دیگر را در حاشیه قرار داد. باید به هر سه بخش به صورت متوازن و با نگاه جامع گرا نگریسته گردد.

وی راه حل سوم را استفاده از نیروهای کارآمد، علمی و تخصصی و آموزش دیده اعلام کرد و معتقد است که باید نگاه تخصصی را جایگزین نگاه تجربی و سنتی کرد. در کشور فارغ التحصیلان و فعالان حرفه ای در هر سه حوزه وجود دارند که باید این بخش توسط سیاست گذار و متولی به کار گرفته گردد تا به توسعه آن یاری نمایند و آخرین راه حل در کارآتر بودن وزارتخانه را در همکاری با نهادهای مرتبط چون همکاری و تعامل با ذی نفعان، بخش های دانشگاهی، وزارتی، اجرایی، دولت و مجلس، بخش های خصوصی و پلیس می داند. شفیعا در بحث نگاه متوازن به هر سه بخش میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دو دیدگاه موجود را اعلام کرد: در دیدگاه اول هر سه بخش را در کنار هم به کار بگیریم و بر بعد مالی گردشگری تکیه کنیم و نگاه دوم اینکه بهتر است فقط بر یک بعد تکیه کنیم که عنصر اصلی در این سه بخش گردشگری است.

در ادامه مشهدی زاده از فعالان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: معاونت موثر در وزارتخانه بر چهار اصل سرمایه، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که باید در تعامل با یکدیگر باشند اما طی این سال ها عملا هیچ کدام از این اصول با یکدیگر ارتباطی نداشتند و سرمایه عملا در خدمت گردشگری است و با دو بخش دیگر تعامل نداشته است. مشهدی زاده در ادامه اضافه نمود: در استان ها این سه بخش تعاملی ندارند و علاوه بر ضعف تعاملات درونی در تعاملات ملی نیز بسیار ضعیف عمل می نماید. برای تعامل با سازمان های بسیاری چون منابع طبیعی، امور دریایی، پلیس، وزارت خارجه، وزارت صنعت، معدن و تجارت و… باید قانون و توضیح وظایف بین سازمان یا وزارتخانه میراث فرهنگی با سایر سازمان ها و نهادها وجود داشته باشد. وی مهم ترین آسیب شناسی را نداشتن برنامه دانست و این گونه توضیح داد: برنامه ملی اصولا به بخش گردشگری تعلق دارد و میراث فرهنگی و صنایع دستی را شامل نمی گردد.

این کارشناس گردشگری نیروی متخصص و کارآمد و دانشگاهی را بسیار ناکافی می داند و معتقد است: دانشگاه خروجی لازم در حوزه گردشگری را ندارد. وی استفاده نکردن از فرصت ها و ظرفیت ها و امکانات سازمان و عدم تبلیغات مناسب را از جمله مسائل آسیب شناسی ذکر کرد. مشهدی زاده با برداشتی از تعریف برنامه ریزی از دیدگاه ملاصدرا گفت: فرآیند تفکری است که هدف آنها بهبود رفاه جامعه است که به مشارکت کل جامعه منجر می گردد. وی در ادامه شش ویژگی برای تصدی وزارت گردشگری اعلام کرد: هدفمند بودن، قانونمند بودن، توانمند بودن، نظام مند بودن، نهادمند بودن و ارزشمند بودن. مدیر جدید باید بتواند تحول ایجاد کند و تغییرات اساسی به وجود آورد و سه بخش را به یکدیگر نزدیک کند و با مناطق مختلف کشور تعامل داشته باشد و طرح برنامه درست به مجلس ارائه دهد و با آسیب شناسی درست به آسیب زدایی برسد.

جهانیان نیز معتقد است که وزیر باید بتواند جوابگوی انتظارات فعالان و ذی نفعان باشد و بتواند یک ساختار منسجم و منضبط و تخصصی در وزارتخانه ایجاد و از نیروهای متخصص و علمی و دانشگاهی و فعالان در هر سه حوزه استفاده کند. برنامه محور باشد و بتواند تعاملات بین المللی برای بازارداری و بازاریابی ایجاد کند. با ایجاد ثبات در ساختار و تشکیلات منسجم در کوتاه مدت بتواند یک برنامه ریزی بلندمدت برای توسعه و فعالیت های بین المللی در بخش های مرمت و احیای میراث فرهنگی و گردشگری داشته باشد.

این